4 câu hỏi dành cho sinh viên Y3 lần đầu đi bệnh viện

LỜI KHUYÊN KHI HỌC TRIỆU CHỨNG
( dành cho Y3)
Muốn học hiệu quả bạn phải chú ý 4 câu hỏi sau
1. HOW ? (như thế nào)
- Diễn giải: Ý nghĩa câu hỏi này là định nghĩa về một triệu chứng là gì, làm thế nào để tìm được nó
- Sai lầm thường gặp: đọc những nguồn không chuẩn dẫn đến từ đầu đã hiểu sai. Giả sử bạn cầm cây thước đi đo đồ đạc, nếu từ đầu cây thước của bạn đã bị lệch thì bạn đo cái gì cũng sai.
- Ví dụ:
+ Bạn mô tả bệnh nhân có mỏm tim lệch trái nhưng định nghĩa lệch trái thì phải dựa vào trung đòn trái, đến khi kêu xác định đường trung đòn trái thì bạn lại nói là nó đi qua.... điểm niệu quản trái !!! (đã gặp)
+ Bạn mô tả bệnh nhân có tĩnh mạch cổ nổi nhưng khi hỏi bạn khám ở tư thế nào thì lại nói là bệnh nhân nằm...đầu ngang.
- Giải quyết: đọc Nội cơ sở Y Hà Nội hoặc Y TPHCM, đọc thêm Bate's Guide Examination.
- Mức độ: THUỘC LÒNG

2. WHY ? ( tại sao)
- Diễn giải: bạn nên tìm cách giải thích được cơ chế của những triệu chứng. Đơn giản là hiểu lúc nào dễ làm hơn là không hiểu, cố đừng làm "thợ" ( không hiểu mà làm).
- Sai lầm thường gặp: nguy hiểm nhất là hiểu nhầm
- Ví dụ:
+ Bạn nói bệnh nhân có tràn khí màng phổi, mình hỏi sao biết thì bạn nói nghe được....rale nổ rải rác 2 bên vì từ đầu bạn đã không hiểu tại sao có rale nổ ( đã gặp)
+ Bạn nói bệnh nhân suy tim bị phù chân, mình hỏi phù thế nào thì bạn nói là phù ..... 1 bên chân vì bạn không hiểu cơ chế phù (đã gặp)
- Giải quyết: Sinh Lý Bệnh Y Hà Nội, đọc thêm quyển Mechanism of Clinical Signs.
- Mức độ: HIỂU

3. WHICH ? ( cái nào)
- Diễn giải: Trong một triệu chứng, bạn phải nắm điểm mấu chốt (key point) cần khai thác là gì.
- Sai lầm thường gặp: khai thác tràn lan nhưng bỏ sót "key"
- Ví dụ:
+ Bạn nói bệnh nhân đau ngực điển hình do mạch vành, mình hỏi thì bạn mô tả đầy đủ thuộc tính như trong sách nhưng khi hỏi khởi phát lúc nào thì bạn lại quên hỏi ( rủi đau ngực khi ăn thì sao?)
+ Bạn nói bệnh nhân khó thở, chỉ nghĩ do suy tim vì bệnh nhân phải ngồi dậy để thở, mình hỏi bạn đợt cấp COPD bệnh nhân thích ngồi hay nằm để thở? ( suy hô hấp nói chung bệnh nhân luôn có xu hướng ngồi dậy để thở )
- Giải quyết: chủ yếu là hỏi thầy cô, tìm hiểu Chỉ số khả dĩ Likehood Ratio để hiểu triệu chứng nào thật sự có giá trị, đọc thêm quyển Mechanism.
- Mức độ: BIẾT

4. WHAT ELSE ? ( còn gì nữa không)
- Diễn giải: mình khuyên các bạn Y3 khi gặp một triệu chứng trong đầu nên nảy ra ngay tất cả những nguyên nhân thường gặp. Có những thứ không đi tìm sẽ không bao giờ thấy, mà không nghĩ tới thì sẽ không bao giờ đi tìm. ( ví dụ: tiếng cọ màng phổi)
- Sai lầm thường gặp: chỉ biết mỗi 1 nguyên nhân, rất dễ bị neo lại ở 1 hướng suy nghĩ (anchoring bias)
- Ví dụ:
+ Bạn nói bệnh nhân đau ngực, và bạn chỉ biết mỗi đau ngực do mạch vành, khi khai thác bạn sẽ cố tìm cho ra những đặc điểm của đau thắt ngực mà hoàn toàn bỏ sót màng phổi và thành ngực.
+ Bạn gặp bn có tm cổ nổi, bạn chỉ biết suy tim phải, tìm hoài không thấy phù gan to gì cả, bệnh nhân lại khó thở dữ dội vì bạn hoàn toàn không nghĩ tới chèn ép tim cấp.
- Giải quyết: tìm hiểu khái niệm Mmemonic, ví dụ : gặp bệnh nhân ngất, trong đầu bay ra nguyên nhân ngất là "WOMAN 321" , ngay lập tức sẽ hiện ra được 4-5 chẩn đoán phân biệt và bắt đầu tìm, tránh bỏ sót.
- Mức độ: NÊN TÌM HIỂU
* Câu 1 và 2 cố giải quyết một mình
* Câu 3 và 4 cần hỗ trợ, đừng ngại hỏi thầy cô nhé
MỘT VÀI CHIA SẺ CÁ NHÂN CỦA MÌNH
CHÚC CÁC BẠN HỌC TỐT
BS GẤU #gauctump